رویکرد نوین در مهندسی ارزش: یکپارچه‌سازی ملاحظات محیط زیستی در فرآیندهای توسعه طرح‌های فنی و مهندسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه جامع امام حسین(ع)،تهران،ایران

2 دکتری مهندسی کشاورزی دانشگاه تهران،ایران

3 پژوهشگر، گروه آب، انرژی و محیط زیست ، دانشکده عمرا ن، آب و انرژی ، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

با توجه به ضرورت نیل به توسعه پایدار در طرح‌های توسعه و لزوم رعایت الزامات محیط‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی، لازم است این معیارها در تمامی مراحل مطالعات و اجرای طرح‌ها مد نظر قرار گیرند. مهندسی ارزش، که در چند دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته، نقش موثری در کاهش هزینه، حل مسائل و افزایش بهره‌وری و کیفیت طرح‌ها ایفا می‌کند. در این مقاله تلاش شده تا امکان و نحوه لحاظ الزامات محیط‌زیستی در یک کارگاه مهندسی ارزش تبیین گردد و برای روشن‌تر شدن مفاهیم، مثال‌های واقعی ارائه شده است. نقش و نحوه مشارکت تیم محیط‌زیست در فرآیند مهندسی ارزش به‌طور جامع شرح داده شده و ابزار پیشنهادی برای بررسی تهدیدها و فرصت‌های محیط‌زیستی، روش تحلیل ماتریس SWOT معرفی شده است. در گام کارگاه، ملاحظات محیط‌زیستی می‌تواند به‌صورت مؤثر مشارکت داده شود؛ در فاز تکمیل اطلاعات، تیم مهندسی ارزش باید با ویژگی‌های محیط‌زیستی منطقه آشنا شوند و درک مشترکی از وضعیت موجود و شرایط آتی محیط‌زیست در زمان اجرای طرح داشته باشند. این آشنایی به تیم کمک می‌کند تا در فازهای بعدی کارگاه به‌طور مؤثر به ویژگی‌های محیط‌زیست توجه کنند. در فاز تحلیل کارکرد، تطابق الزامات و ضوابط محیط‌زیستی با حساسیت‌های محیط‌زیست بر مبنای کارکرد طرح بررسی و تحلیل می‌شود. همچنین در فاز ارزیابی، ملاحظات محیط‌زیستی در دو بخش شامل هزینه‌های تقریبی تخریب اکوسیستم و محیط‌زیست و هزینه‌های اجرای راهکارهای کاهش اثرات منفی محیط‌زیستی مورد توجه قرار می‌گیرند. این رویکرد جامع به مشارکت مؤثر ملاحظات محیط‌زیستی در فرآیند مهندسی ارزش کمک می‌کند و به تحقق اهداف توسعه پایدار یاری می‌رساند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات